هیپرپلازی (بزرگ شدگی خوشخیم) پروستات، متداولترین ناهنجاری مربوط به پروستات در سگ سانان است که در اکثر سگهای نر عقیم نشده که بیشتر از ۶ سال سن دارند، مشاهده میشود.
متوسط سن درگیری در سگها، حدود ۹ سال گزارش شده است.
این بیماری، در نتیجه اثرات هورمونهای جنسی، به صورت افزایش تعداد سلولهای پروستات خودنمایی میکند. ممکن است بتوان آن را به عنوان تغییری طبیعی در روند افزایش سن حیوان در نظر گرفت اما به هر حال به دلیل رشد غیرطبیعی پروستات که بیشتر به طرف بیرون خواهد بود و فشار وارده بر انتهای روده، یبوست و زورپیچ در هنگام دفع مدفوع و تغییر شکل مدفوع که غالباً به حالت نواری و باریک خواهد بود، توجه صاحب حیوان را به خود جلب میکند.
گاهی بزرگ شدگی غده به سمت داخل باعث اختلالاتی در دفع ادرار و یا وجود خون در ادرار خواهد شد. در موارد خاص، فشار حاصل بر دیافراگم لگنی منجر به خروج محتویات لگن از میان عضلات ناحیه میان دو راه گشته که به نام فتق پرینه آل موسوم است.
بنا بر مطالعه ای، نژاد دوبرمن پینچر بیش از سایر نژادهای سگ به بزرگ شدگی پروستات خوشخیم مستعد است.
تشخیص بیماری توسط دامپزشک، در ابتدا با معاینه از راه مقعد و ملامسه بزرگ شدگی متقارن و بدون درد پروستات انجام میگیرد. رادیولوژی و سونوگرافی میتوانند در تشخیص بزرگ شدگی راهنما باشند. ممکن است دامپزشک، از مطالعات آزمایشگاهی و یا بافت شناسی نیز جهت تشخیص دقیق تر بهره گیرد.
درمانهای دارویی مختلفی توسط دامپزشکان با استفاده از هورمونها به منظور کاهش اندازه پروستات به کار رفته اند. اما هیچ کدام از آنها به دلیل عوارضی چون ایجاد ناباروری، آبسه ها، کم خونی و … توصیه نمیشوند.
قابل ذکر است که متعاقب مصرف این داروها، عوارضی همچون افزایش اشتها و وزن، تومورهای پستانی و دیابت ملیتوس گزارش شده اند.
در مورد بیماری که در آن علائم بالینی آزاردهنده وجود ندارد، نیازی به درمان نیست اما در سایر موارد درمان جراحی از راه عقیم سازی حیوان بهترین راه به شمار میرود. جراحی فوق از راه برداشت بیضه ها در نتیجه حذف منبع اصلی هورمونهای جنسی باعث کاهش اندازه پروستات در مدت ۳ الی ۱۲ هفته خواهد شد.
در مورد سگهایی که از لحاظ نژاد و توله گیری بسیار باارزشند، شاید بتوان با برداشت بخشی از غده پروستات، علائم را تسکین داد. لازم است درمان یبوست، زورپیچ، و مشکلات ادراری حیوان تا زمان بهبود کامل انجام گیرد.
پیشگویی عمل، پس از انجام عقیم سازی عالی است و اگرچه درمان علامتی به تنهایی میتواند تا حدودی کمک کننده باشد، اما در صورت باقی ماندن بیضه ها، علائم عود خواهند کرد.
دکتر نازنین جعفری
متخصص جراحی و بیهوشی دامپزشکی
